ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವು ಸದ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು “Mass media” ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆದರೆ, ಅದು ಜನರೊಡನೆ ತಲುಪಲು, ಮಾಹಿತಿ ಹಂಚಲು ಹಾಗೂ ದೃಷ್ಠಿಕೋನಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ಅರ್ಥವು ಅತಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಿಂಟ್ ಮಾಧ್ಯಮ, ರೇಡಿಯೋ, ದೂರದರ್ಶನ, ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಸುವ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ಇತಿಹಾಸ
ಹಳೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದ ಮಾರ್ಗಗಳಿಂದ ಹೊರಹಾಕಿದರೆ, ಈಗಿನ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವು ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಮೌಖಿಕ ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮವೇ ಮುಖ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿದ್ದವು. ನಂತರ, ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರೆಸ್ಗಳ ಉದಯದಿಂದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಜನರ ನಡುವಿನ ಪ್ರಮುಖ ಸುದ್ದಿ ಸಂಪರ್ಕದ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದ್ದವು. 20ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನಗಳ ಉದಯವು, ಮಾಧ್ಯಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಾಡಿದಷ್ಟು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ತುಂಬಿತು.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಭಾವವು ಸಮಾಜದ ಸಮಸ್ತ ವರ್ಗಗಳಿಗೂ ತಲುಪಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ಗಳ, ವೆಬ್ಸೈಟ್ಗಳ ಮತ್ತು ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದ ಪ್ರಬಲ ಬಳಕೆ ಮಧ್ಯಮಿಕ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಸ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಿದೆ.
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ವಿಧಗಳು
- ಪ್ರಿಂಟ್ ಮಾಧ್ಯಮ:
ಪ್ರಿಂಟ್ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಮಾಸಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಪುಸ್ತಕಗಳು ಹಾಗೂ ಜಾಹೀರಾತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಇದರ ಪ್ರಭಾವವು ದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ತಲುಪಲು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಇದು ನಂಬಿಕೆಯ ಮತ್ತು ದಾಖಲೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ. - ರೇಡಿಯೋ:
ರೇಡಿಯೋ ಕೂಡ ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಜನತೆಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಮನೋರಂಜನೆ ಪೂರೈಸುತ್ತಿದೆ. FM ರೇಡಿಯೋ, ಆಲೋಚನೆ, ಸಂಗೀತ, ಸುದ್ದಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಚಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. - ದೂರದರ್ಶನ (ಟಿವಿ):
ದೂರದರ್ಶನವು ಪ್ರಗತಿಪರತೆಯ ನಂತರ ಜನರ ಹೃದಯವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸೆಳೆದಿದೆ. ಸುದ್ದಿಗಳು, ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು, ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಶೋಗಳ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿತ ಮಾಡುತ್ತದೆ. - ಇಂಟರ್ನೆಟ್:
ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಸಹಜವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಮಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮಿತಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲದೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಬಳಕೆಯಾಗಿವೆ. ಇದು ಜನಪ್ರಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಾಗಿ ಒಂದಾದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಜನರಿಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಫೇಸ್ಬುಕ್, ಟ್ವಿಟರ್, ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್ ಮತ್ತು ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಜನರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಮೂಲಗಳು.
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ಪ್ರಭಾವ
1. ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವು ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ಸಂಪ್ರೇಷಣೆಗೆ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿದಿನದ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ತಾಜಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು, ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಾಧ್ಯಮದ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಾವು ದೇಶ, ಪ್ರಪಂಚದ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬಹುದು.
2. ಮನೋವೈಕಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆ
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವು ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಧೋರಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿತ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಾವು ಕಂಡಿದ್ದೇವೆ.
3. ವಿಶ್ವದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಸಾರ
ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಹಾಗೂ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾಧ್ಯಮವು ವಿಭಿನ್ನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ನಡುವೆ ಸೇರುವ ಸೇತುವೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.
4. ಪಾಲಿಸಿಯ Influence
ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ, ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವು ಮತದಾನದ ಮೇಲೆ, ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ರಾಜಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ. ಮಾಧ್ಯಮವು ಜನತೆಗೂ ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ದುಶ್ಪರಿಣಾಮಗಳು
- ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪುಮಾಹಿತಿ:
ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರಗೊಂಡ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿ, ಗুজುಗಳು ಹಾಗೂ ಭರವಸೆಮಾಡಿದ ವಿಷಯಗಳು ಜನರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತಿದ್ದುಕೊಂಡು ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಬಹುದು. ತಪ್ಪುಬೋಧನೆಗಳು ಅಥವಾ ಅಸಂಬದ್ಧ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರನ್ನು ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ದೂಡುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. - ಆಧ್ಯಾತಿಕ ತಲೆಮಾರಿನಲ್ಲಿ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು:
ಕೆಲವು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ದುರ್ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವುದರಿಂದ, ಜನರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಮತ್ತು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ತರುತ್ತವೆ. - ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಗೌಪ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳು:
ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ನಾವು ಎಲ್ಲೆವರೆಗೆ ಹೋಗಿ, ನಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಹಲವು ಬಾರಿ ನಮ್ಮ ಗೌಪ್ಯತೆಗೆ ತೊಂದರೆಯಾದುದಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ಉಪಸಂಹಾರ
ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿ ತಲುಪಿದಂತಿದೆ. ಇದು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ, ಒಂದೆಡೆ ಜನರನ್ನು ಎಚ್ಚರಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ, ಇತರೆ ಕಡೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರುವುದೂ ಕೂಡ ಸಾದ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಸರಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಹೊತ್ತಿಕೊಂಡು ಬಳಸಿದರೆ, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅಪಾರ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು.
“ಮಾಧ್ಯಮವು ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲು, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಸಹನशीलತೆಗಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ!”