ಹಾವು ಕಡಿತವು ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ನೀವು ಹಾವು-ಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರಲಿ ಅಥವಾ ತಯಾರಾಗಲು ಬಯಸುವಿರಾ, ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು. ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತಕ್ಷಣದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹಾವು (Snake) ಕಚ್ಚಿದಾಗ ಮೊದಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಯಾವ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತಿಳಿದಿರುವುದು ಮುಖ್ಯ.
ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಹಾವಿನ ವಿಷವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಆರೋಗ್ಯ (Health) ತಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಹಾವು ಕಡಿತದಿಂದ ಸಾಯುತ್ತಾರೆ. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸರಿಸುಮಾರು 5 ಮಿಲಿಯನ್ (Million) ಹಾವು ಕಡಿತಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತವೆ. ಇವರಲ್ಲಿ 81,000 ರಿಂದ 138,000 ಜನರು ಸಾಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 400,000 ಜನರು (People) ಶಾಶ್ವತ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅಂಗವಿಕಲತೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಡೆಕ್ಕನ್ ಹೆರಾಲ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2019 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಾವು ಕಡಿತದಿಂದ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದವರ ಸಂಖ್ಯೆ 54,600 ಆಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ರಾಜಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ಸಾವಿನ ದಾಖಲೆ ಇದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ 300 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಾತಿಯ ಹಾವುಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 60 ವಿಷಕಾರಿ ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣಗಳು ನಾಗರಹಾವು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಕ್ರೈಟ್, ರಸ್ಸೆಲ್ಸ್ ವೈಪರ್. ಅವುಗಳ ಹುಡ್ ಮೊನಚಾದ ಮತ್ತು ತ್ರಿಕೋನವಾಗಿದೆ. ನಿಮಗೆ ಯಾವ ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದರೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ ಈ ಮಾಹಿತಿಯು ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆತರೆ ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದರೂ ಪಾರಾಗಬಹುದು.
ಕಚ್ಚಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಿ ಮತ್ತು ನೀವೇ ಗಾಬರಿಯಾಗಬೇಡಿ ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತರಾಗಲು ಬಿಡಬೇಡಿ. ಹಾವು ವಿಷಕಾರಿಯಲ್ಲದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ! ಆದರೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಎಂದರೆ ಅಜಾಗರೂಕತೆ ಎಂದಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಡಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯ ಲಭ್ಯವಾಗುವವರೆಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ನೀವು ಕಚ್ಚಿದ ಸ್ಥಳದಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯಿರಿ. ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದ ದೇಹದ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಬಿಡಿಸಲು ಸ್ಟಿಕ್ ಮಾದರಿಯ ವಸ್ತುವನ್ನು ಬಳಸಿ. ಕಚ್ಚಿದ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ. ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ ಉಂಗುರಗಳು, ಕಾಲುಂಗುರಗಳು, ಬಳೆಗಳು ಮುಂತಾದ ಆಭರಣಗಳಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನೂ ತೆಗೆದುಹಾಕಿ. ವಿಷ ಹರಡಲ್ಲ.
WHO ಪ್ರಕಾರ, ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಕಾರಿ ಹಾವುಗಳು ಕಚ್ಚಿದ ನಂತರ ತಕ್ಷಣವೇ ಸಾವಿನ ಅಪಾಯವಿಲ್ಲ. ಕಚ್ಚಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಂತಹ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸ್ಟ್ರೆಚರ್ ಬಳಸಿ. ವೈದ್ಯರು ತಲುಪುವವರೆಗೆ, ತೀವ್ರವಾದ ನೋವಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಸಿಟಮಾಲ್ ಅನ್ನು ನೀಡಬಹುದು ಎಂದು WHO ಹೇಳುತ್ತದೆ. ವಾಂತಿ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು, ಆದ್ದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಎಡಭಾಗ ವಾಲಿಸಿ ಮಲಗಿಸಿ.
ಸಮುದಾಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧೀಕ್ಷಕರಾಗಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞ ಡಾ.ರಾಜೇಶ್ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಮಾತನಾಡಿ, ಹಾವಿನ ವಿಷವು ದೇಹದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹರಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಕೂಡಲೇ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆ ಸಂಭವಿಸದಂತೆ ಆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಕಟ್ಟಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
- ಪ್ಯಾನಿಕ್ ನಿಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತನಲ್ಲ:
ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದಾಗ ಜನರು ಮಾಡುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ತಪ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಯಭೀತರಾಗುವುದು. ಭಯಭೀತರಾಗುವುದು ನಿಮ್ಮ ಹೃದಯ ಬಡಿತವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿಷವು ನಿಮ್ಮ ರಕ್ತಪ್ರವಾಹದ ಮೂಲಕ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತದೆ. ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಶಾಂತವಾಗಿರಿ. - ಗಾಯವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಬೇಡಿ ಅಥವಾ ಹೀರಬೇಡಿ:
ಜನಪ್ರಿಯ ನಂಬಿಕೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಕಚ್ಚಿದ ಗಾಯವನ್ನು ತೆರೆಯುವುದು ಅಥವಾ ವಿಷವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು ನಿಷ್ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸಬಹುದು. ಇದು ಸೋಂಕು ಮತ್ತು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಂಗಾಂಶ ಹಾನಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. - ಐಸ್ ಅಥವಾ ಕೋಲ್ಡ್ ಕಂಪ್ರೆಸ್‌ಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ:
ಗಾಯಕ್ಕೆ ಐಸ್ ಅಥವಾ ಕೋಲ್ಡ್ ಕಂಪ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವುದರಿಂದ ಅಂಗಾಂಶ ಹಾನಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ, ವಿಷದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸಲು ಪೀಡಿತ ಅಂಗವನ್ನು ನಿಶ್ಚಲಗೊಳಿಸಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ. - ಟೂರ್ನಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಬೇಡಿ:
ರಕ್ತದ ಹರಿವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಟೂರ್ನಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಕಟ್ಟುವುದು ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಂಗಾಂಶ ಸಾವು ಅಥವಾ ಪೀಡಿತ ಅಂಗದ ನಷ್ಟದಂತಹ ತೀವ್ರ ತೊಡಕುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. - ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅಥವಾ ಕೆಫೀನ್ ಸೇವಿಸಬೇಡಿ:
ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅಥವಾ ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯು ನಿಮ್ಮ ಹೃದಯ ಬಡಿತವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಷದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ನೀರಿನಿಂದ ಹೈಡ್ರೀಕರಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಆದರೆ ಈ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. - ಸಂಕುಚಿತ ಉಡುಪು ಅಥವಾ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ:
ಒಂದು ಅಂಗದಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯು ಸಂಭವಿಸಿದರೆ, ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯ ಸ್ಥಳದ ಬಳಿ ಯಾವುದೇ ಬಿಗಿಯಾದ ಬಟ್ಟೆ ಅಥವಾ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ. ಇದು ಊತವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. - ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬೇಡಿ – ತಕ್ಷಣವೇ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ:
ಹಾವು ಕಡಿತವನ್ನು ಎದುರಿಸುವಾಗ ಸಮಯವು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯಲು ವಿಳಂಬ ಮಾಡಬೇಡಿ. ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಹತ್ತಿರದ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ. - ಹಾವಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ:
ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಹಾವಿನ ಬಣ್ಣ, ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಗುರುತುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಈ ಮಾಹಿತಿಯು ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಆಂಟಿವೆನಮ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. - ಬಾಧಿತ ಅಂಗವನ್ನು ನಿಶ್ಚಲಗೊಳಿಸಿ:
ಪೀಡಿತ ಅಂಗವನ್ನು ನಿಶ್ಚಲಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ವಿಷದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸಾಗಿಸುವಾಗ ಅದನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಇರಿಸಿ. - ಹೈಡ್ರೇಟೆಡ್ ಆಗಿರಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತವಾಗಿರಿ:
ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವಾಗ, ಹೈಡ್ರೀಕರಿಸಿದ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯಿರಿ, ಆದರೆ ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ತೊಡಕುಗಳ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ನಿಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಶಾಂತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತವಾಗಿ ಇರಿಸಿ.
