ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಗೌರವಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, 22 ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕವು ತನ್ನ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಈ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಎಂಟು ಅಸಾಧಾರಣ ಬರಹಗಾರರನ್ನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಈ ಪ್ರಬಂಧವು ಕರ್ನಾಟಕದ ಈ ಎಂಟು ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ.
- ಕೆ.ವಿ.ಪುಟ್ಟಪ್ಪ (ಕುವೆಂಪು):
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 1967
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: “ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ”
ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದ ದಿಗ್ಗಜರಾದ ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಸಾಹಿತಿ. ಅವರ ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಕಾವ್ಯ, ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಂಪರ್ಕದೊಂದಿಗೆ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿದೆ, ಓದುಗರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಆಳವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಪರಾಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
- ಮಾಸ್ತಿ ವೆಂಕಟೇಶ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 1983
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: ವಿವಿಧ ಕಾದಂಬರಿಗಳು, ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಬಂಧಗಳು
ಪ್ರಖರ ಲೇಖಕರೂ, ಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞರೂ ಆದ ಮಾಸ್ತಿ ಅವರ ಬಹುಮುಖ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿದೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಳನೋಟವುಳ್ಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
- ಡಾ. ಯು.ಆರ್. ಅನಂತಮೂರ್ತಿ:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 1994
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: “ಸಂಸ್ಕಾರ,” “ಭಾರತೀಪುರ”
ಸಮೃದ್ಧ ಲೇಖಕ ಮತ್ತು ದಾರ್ಶನಿಕ, ಡಾ. ಯು.ಆರ್. ಅನಂತಮೂರ್ತಿ ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ವಿಷಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಆಳವಾದ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಬರವಣಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಚಿಂತನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಲೇ ಇದೆ.
- ಗಿರೀಶ್ ಕಾರ್ನಾಡ್:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 1998
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: “ತುಘಲಕ್,” “ಹಯವದನ”
ಗಿರೀಶ್ ಕಾರ್ನಾಡ್ ಅವರು ನಾಟಕಕಾರರಾಗಿ, ನಟರಾಗಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಅದ್ಭುತ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ನವೀನ ನಿರೂಪಣಾ ತಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಂತನಶೀಲ ನಾಟಕಗಳು ಆಧುನಿಕ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಳಿಸಲಾಗದ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿವೆ.
- ಡಾ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 2010
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: “ಶಿಕರ ಸೂರ್ಯ,” “ವಿಮುಕ್ತ”
ಕವಿತೆ, ನಾಟಕ, ಕಾದಂಬರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮಾಜದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆ, ಮಾನವೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಹುಮುಖಿ ಲೇಖಕ ಡಾ.ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಶೋಧಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ಜಯಂತ್ ಕಾಯ್ಕಿಣಿ:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 2020
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: “ಡೋಮ್,” “ನೋ ಪ್ರೆಸೆಂಟ್ಸ್ ಪ್ಲೀಸ್”
ಜಯಂತ್ ಕಾಯ್ಕಿಣಿ ಆಧುನಿಕ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನ ಬರಹಗಳು ನಗರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಭಾವನೆಗಳ ಜಟಿಲತೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕಟುವಾದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ, ಎಲ್ಲಾ ತಲೆಮಾರುಗಳ ಓದುಗರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುತ್ತವೆ.
- ಎಸ್.ಎಲ್. ಭೈರಪ್ಪ:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 2010
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: “ವಂಶವೃಕ್ಷ,” “ಪರ್ವ”
S. L. ಭೈರಪ್ಪ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ವಿಷಯಗಳ ಬೌದ್ಧಿಕ ಪರಿಶೋಧನೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಳಿಸಲಾಗದ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿವೆ.
- ಕೆ.ಎಸ್. ನಿಸ್ಸಾರ್ ಅಹಮದ್:
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವರ್ಷ: 2017
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು: ವಿವಿಧ ಕನ್ನಡ ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳು
ಪ್ರಖರ ಕವಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಕೆ.ಎಸ್.ನಿಸ್ಸಾರ್ ಅಹಮದ್ ಅವರು ಆಧುನಿಕ ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರ ಕಾವ್ಯದ ಪದ್ಯಗಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರೇಮಿಗಳನ್ನು ಅನುರಣಿಸುತ್ತಲೇ ಇವೆ.
ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಈ ಎಂಟು ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಭಾರತದ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಭೂದೃಶ್ಯಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಸ್ಫೂರ್ತಿ, ಆತ್ಮಾವಲೋಕನ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪುಷ್ಟೀಕರಣದ ಮೂಲವಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ, ಸಾಹಿತ್ಯದ ನಿರಂತರ ಪರಂಪರೆಯ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸಾರವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.